bret-kavanaugh-_af0_qAh4K4-unsplash
Actueel

De psychologie van beleggen

Door: Chris van der Woel

“Buy low, sell high”. Op basis van deze uitspraak is beleggen eigenlijk heel simpel. Men koopt een financieel product indien de koers laag is en verkoopt bij een hoge koers. Volgens de efficiënte markttheorie zal de belegger altijd rationeel handelen, met vermogensgroei op de lange termijn in het achterhoofd. De belegger vergaart zoveel mogelijk relevante informatie om op die manier een objectieve inschatting te kunnen maken of een financieel product koopwaardig is. Echter, blijkt uit diverse onderzoeken dat het merendeel van de beleggers de markt niet verslaat.

Behavioral Finance

Behavioral Finance is de studie die zich bezig houdt met het verklaren van financieel gedrag van mensen. Het ontstaan vond in de jaren 80 plaats en het is een onderdeel van de gedragspsychologie, die het gedrag van beleggers tracht te analyseren. Er bestaan namelijk een aantal invloeden en vooroordelen waardoor de belegger zich kan laten leiden. Onderstaand zijn er een aantal toegelicht:

  • Confirmation bias (Bevestigingsvooroordeel): Hierbij hecht de belegger veel waarde aan informatie die zijn eigen opvattingen en/of meningen bevestigen. De belegger kan als gevolg hiervan een tunnelvisie ontwikkelen en zijn beleggingen onvoldoende spreiden.
  • Loss aversion bias (Verliesaversie): Diverse onderzoeken wijzen uit dat verliezen psychologisch twee keer zo zwaar worden ervaren als winsten. Dit houdt in dat de belegger zijn verliesgevende posities laat staan en winsten te snel worden gerealiseerd.
  • Anchoring bias (Verankeringseffect): De initiële aankoopprijs van een financieel product wordt door de belegger ‘verankerd’. Dit geldt nu als uitgangspunt en mocht de waarde van het product beneden dit punt komen, dan gaat de belegger in ieder geval niet verkopen. Het resultaat is dat er langer aan verliesgevende posities vastgehouden kan worden, terwijl er diverse betere beleggingskansen zijn.
  • Home bias (Thuismarktvoorkeur): Beleggers kiezen om diverse redenen graag voor bedrijven uit hun eigen land. Het gevolg is dat hun portefeuille een (te) grote blootstelling heeft aan bedrijven uit het thuisland, hetgeen de spreiding niet ten goede komt.
  • Overconfidence bias (Overmoedigheidseffect): De belegger kan zijn kennis en ervaring omtrent beleggen overschatten en laat zich hierdoor leiden bij het maken van beleggingskeuzes. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld veranderende marktomstandigheden verkeerd geïnterpreteerd worden, dat een negatief effect heeft op het uiteindelijke rendement.

De emotiecyclus

De belegger kan zich dus laten leiden door emoties. Indien een financieel product in waarde stijgt, wordt de belegger enthousiast en maakt hij de beslissing om aan te kopen. Mogelijk was dit bij een erg hoge waardering en vervolgens kan de koers gaan dalen. Het enthousiasme heeft plaatsgemaakt voor bezorgdheid en de onrust neemt toe. De belegger raakt uiteindelijk in paniek en ziet steeds meer van de waarde van het product verdampen. Op dat moment ziet hij het niet meer zitten en verkoopt hij het product met de gedachte ‘redden wat er te redden valt’. Om terug te komen op de quote waarmee dit artikel is begonnen, kan gezegd worden dat de belegger juist het omgekeerde heeft gedaan.

De emotiecyclus van beleggers

Een bekend fenomeen dat hiermee te maken heeft is FOMO (Fear Of Missing Out). Beleggers zijn vaak bang de boot te missen, wanneer een beleggingsproduct in waarde stijgt. Hierdoor wordt een product gekocht, terwijl deze al aanzienlijk in waarde is gestegen. Het behalen van een goed resultaat wordt vervolgens een stuk lastiger.

Lange beleggingshorizon

Het is dus irrationeel om jezelf als belegger te laten leiden door emoties. Daarnaast dien je het vermogen voor een langere periode aan het werk te zetten. In één jaar tijd kan de waarde van financiële producten flink fluctueren. Dit kan door onvoorziene gebeurtenissen, zoals 9/11, de kredietcrisis, corona of het kan juist geleidelijk gebeuren. Dat je beleggingen kunnen dalen, is een ding wat zeker is. Maar door het toepassen van een lange beleggingshorizon, wordt de kans op een negatief rendement aanzienlijk kleiner.

Bron: JPMorgan Guide to the markets Q1 2022
Bron: JPMorgan Guide to the markets Q1 2022

Bron: JPMorgan Guide tot he markets Q1 2022

Het huidige beursjaar

De financiële markten hebben het dit jaar zwaar. Diverse gebeurtenissen, zoals de oorlog in Oekraïne, problemen in de toeleveringsketen en oplopende inflatie, hebben gezorgd voor een negatief rendement Year to Date. Kijkend naar de historie vanaf 1928 zegt dit nog niets over de uiteindelijke resultaten aan het einde van het jaar. De onderstaande afbeelding laat de periodes zien waarin de S&P 500 de slechtste resultaten had in de eerste 48 dagen van het jaar en de uiteindelijke resultaten op het einde van het jaar. Daaruit blijkt dat er slechts in twee jaar van de vijftien jaren na een slechte start van het jaar ook een negatief eindresultaat behaald is.

Performance S&P 500

Performance S&P 500 na de eerste 48 beursdagen ten opzichte van het resultaat einde jaar, gemeten vanaf 1928.

Toch is het begrijpelijk dat u het vervelend vindt wanneer uw beleggingen in waarde dalen. Dit is echter inherent aan beleggen. Met een goede spreiding van uw vermogen en een lange beleggingshorizon trachten wij uw vermogen op een weloverwogen manier te laten groeien. Mocht u toch bepaalde (negatieve) emoties ervaren, kunt u altijd contact opnemen met uw adviseur.

Sluiten